16/04/11
Φέρτε στο μυαλό σας την εικόνα του πλανήτη με μια τεράστια ανθρώπινη πατούσα να τον πιέζει. Τόσο μεγάλο οικολογικό αποτύπωμα έχουμε, όπως επισημάνθηκε σε εκδήλωση που διοργανώθηκε από την Ομάδα Περιβάλλοντος του Κέντρου Εκπαίδευσης Ενηλίκων Ρεθύμνου, στο «Σπίτι του Πολιτισμού».
Αποτύπωμα είναι το ίχνος που αφήνει ένα σώμα όταν το πιέσουν επάνω σε μια επιφάνεια. Κατά παρόμοιο τρόπο μπορούμε να πούμε ότι το Οικολογικό Αποτύπωμα είναι το ίχνος που αφήνει ο τρόπος ζωής μας όταν πιέζει τη γη, όταν πιέζει δηλαδή τους πόρους της γης.
Αποτύπωμα είναι το ίχνος που αφήνει ένα σώμα όταν το πιέσουν επάνω σε μια επιφάνεια. Κατά παρόμοιο τρόπο μπορούμε να πούμε ότι το Οικολογικό Αποτύπωμα είναι το ίχνος που αφήνει ο τρόπος ζωής μας όταν πιέζει τη γη, όταν πιέζει δηλαδή τους πόρους της γης.
Στο Ρέθυμνο το οικολογικό αποτύπωμά του καθενός από εμάς αντιστοιχεί σε 41 στρέμματα, ο μέσος όρος στην Ελλάδα είναι 54, ενώ ο Παγκόσμιος μέσος όρος είναι 27 στρέμματα. Η παγκόσμια όμως μέση ικανότητα είναι για παροχή μόνο 18 στρεμμάτων στον καθένα μας, επομένως είναι εύκολα αντιληπτό πόσο επιβαρύνουμε τον πλανήτη στον οποίο ζούμε με την υπερκατανάλωση ενέργειας, την ελάχιστη ανακύκλωση, την υπερβολική κατανάλωση κρέατος κ.ά.
Στην εκδήλωση που διοργανώθηκε με την επιθυμία και την ενεργητικότητα των συμμετεχόντων στην εκπαιδευτική διαδικασία του Προγράμματος "Περιβάλλον - Οικολογία" του ΚΕΕ, παρουσιάστηκε μια μικρή έρευνα που υλοποιήθηκε στα πλαίσια των μαθημάτων, πάνω στο θέμα του οικολογικού αποτυπώματος σε ατομικό επίπεδο. Δημιουργήθηκε ένα ερωτηματολόγιο κατά τα πρότυπα του ερωτηματολογίου για το προσωπικό αποτύπωμα του Παγκόσμιου Δικτύου Αποτυπώματος (Global Footprint Network) το οποίο απαντήθηκε από 124 πολίτες του Ρεθύμνου από διάφορους κοινωνικούς χώρους και τα αποτελέσματα αναλύθηκαν και συζητήθηκαν στην εκδήλωση.
Επίσης το πρωί κλήθηκαν σχολεία, με στόχο την πληροφόρηση και την εξοικείωση των μαθητών με την έννοια του οικολογικού αποτυπώματος.
Τι είναι το οικολογικό αποτύπωμα
«Το οικολογικό αποτύπωμα είναι η εκτίμηση σε έκταση εύφορης γης των πόρων που χρειαζόμαστε για να ζήσουμε και των απορριμμάτων που παράγουμε. Αυτά τα μεταφράζουμε σε μια έκταση η οποία αντιστοιχεί ανά άτομο και μπορούμε να κάνουμε μια σύγκριση με το πόση διαθέσιμη έκταση υπάρχει στη γη και το πόσο υπερκατανάλωση κάνουμε οι ίδιοι»,
σημείωσε ο Αλέκος Πανταζής, μηχανικός περιβάλλοντος και εκπαιδευτής στο ΚΕΕ Ρεθύμνου.
σημείωσε ο Αλέκος Πανταζής, μηχανικός περιβάλλοντος και εκπαιδευτής στο ΚΕΕ Ρεθύμνου.
Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας για το Ρέθυμνο έκανε λόγο για ένα πολύ μεγάλο αποτύπωμα που ασκεί πίεση στη γη, κάτι που δείχνει ότι καταναλώνουμε πολλούς πόρους και ότι πρέπει να αποφασίσουμε να αλλάξουμε στάση ζωής.
Ο Κώστας Βερβερίδης, μαθητής στο ΚΕΕ, παρουσίασε την έρευνα στη διάρκεια της εκδήλωσης και τόνισε πως αν το οικολογικό αποτύπωμα τον ρεθυμνιωτών ήταν αυτό των κρητικών θα χρειαζόμασταν δυόμιση «Κρήτες». Αυτό δείχνει πως πρέπει να αλλάξουμε μια σειρά από συνήθειές μας, δηλαδή τον τρόπο που καταναλώνουμε για να μειώσουμε το οικολογικό μας αποτύπωμα.
Συμπεράσματα έρευνας
Κάποιες από τις απαντήσεις σχολιάστηκαν στην παρουσίαση της έρευνας, ως ακολούθως:
•«Το 33% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι τρώνε κρέας κάθε μέρα.
•Γνωρίζουμε ότι 1 κιλό κρέας για να παραχθεί απαιτεί περίπου 10 κιλά φυτικά υλικά. Φανταστείτε λοιπόν πόσοι άνθρωποι μπορούν να τραφούν με 1 κιλό κρέας και πόσοι με 10 κιλά φυτικών υλικών.
•Το 83% των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι όλο ή τα τρία τέταρτα των τροφίμων που καταναλώνουν έχει παραχθεί στην Ελλάδα.
•Θεωρούμε αυτήν την εκτίμηση υπερβολικά αισιόδοξη. Είναι γεγονός πως η κατανάλωση τοπικών προϊόντων είναι όντως σημαντική καθώς το αποτύπωμα των τροφίμων που έρχονται από μακρινές περιοχές είναι κατά πολύ μεγαλύτερο από τα τοπικά τρόφιμα (πετρέλαιο για τη μεταφορά τους, εκμετάλλευση γόνιμου εδάφους μακρινών περιοχών), δυστυχώς όμως οι οικονομικές συνθήκες πολλές φορές οδηγούν στον παραλογισμό και προϊόντα με μεγαλύτερο οικολογικό αποτύπωμα να φτάνουν σε εμάς σε χαμηλότερη τιμή από ότι προϊόντα με μικρότερο Οικ. Απ.! Παρόλα αυτά θεωρούμε πως τα υψηλά ποσοστά ατόμων τα οποία θεωρούν πως καταναλώνουν τοπικά προϊόντα υποδηλώνει τουλάχιστον την πρόθεσή τους και τις προτιμήσεις τους. Τέλος, σημειώνουμε την ανάγκη για καλύτερη σήμανση των προϊόντων, καθώς πολλές φορές αναγράφεται η χώρα συσκευασίας και όχι παραγωγής.
• Το 28% των ερωτηθέντων απάντησαν πως είτε δεν ανακυκλώνουν είτε ανακυκλώνουν ελάχιστα έναντι του 72% που απάντησε ότι ανακυκλώνει όλα ή τα περισσότερα απορρίμματά του.
• Θεωρούμε ότι πιθανότατα λόγω των ανθρώπων που ρωτήσαμε (άτομα με αυξημένη ίσως περιβαλλοντική συνείδηση λόγω του κοινωνικού μας κύκλου) το αποτέλεσμα δεν αντιπροσωπεύει την πραγματικότητα. Άλλωστε σύμφωνα με στοιχεία του Δήμου ανακυκλώνεται μόνο το 17% των απορριμμάτων.
• Το 35% των ερωτηθέντων έχει αλλάξει όλες τις λάμπες του με λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας, ποσοστό σχετικά χαμηλό αν σκεφτούμε τη σημαντική οικονομία στην ενέργεια που κάνουν αυτές οι λάμπες καθώς και το ότι βρίσκονται στην αγορά αρκετά χρόνια τώρα και θα μπορούσε να έχει ολοκληρωθεί η αλλαγή.
• Ποσοστό 31% των ερωτηθέντων διανύει με το αυτοκίνητό του κάθε εβδομάδα απόσταση μεγαλύτερη των 140 χιλιομέτρων εκ των οποίων οι περισσότεροι διανύουν πάνω από 230 χιλιόμετρα εβδομαδιαίως(!).
• Θεωρούμε ότι το ποσοστό αυτό είναι σημαντικό καθώς οι εκπομπές ρύπων, το πετρέλαιο και τα υλικά που απαιτούνται για τόσο μεγάλες μετακινήσεις ζημιώνουν σημαντικά το περιβάλλον. Η επιλογή για εγκατάσταση σε μεγάλες πόλεις ενώ η εργασία είναι έξω από αυτές ή η επιλογή για εγκατάσταση εκτός πόλης ενώ η εργασία είναι μέσα σε αυτήν, οφείλεται στην έλλειψη ισόρροπης ανάπτυξης καθώς οι πενιχρές υποδομές στην επαρχία ή το υπερβολικά αστικοποιημένο περιβάλλον εντός των πόλεων δεν καλύπτουν τις επιθυμίες των σύγχρονων ανθρώπων.
• ο 52% των ερωτηθέντων απάντησε πως δεν γνωρίζει πόση είναι η κατανάλωση καυσίμου του αυτοκινήτου του.
• Καθώς η κατανάλωση καυσίμου είναι ένας σημαντικός παράγοντας κατανάλωσης ενέργειας και ρύπανσης, η άγνοια αυτού του στοιχείου μας προκαλεί προβληματισμό. Η κατανάλωση καυσίμου θα πρέπει να αποτελεί σημαντικό κριτήριο στην αγορά αυτοκινήτου, είτε ιδιωτικού είτε επαγγελματικού.
• Το 51% των ερωτηθέντων απάντησε πως ποτέ ή σχεδόν ποτέ δεν παίρνει συνεπιβάτες στο αυτοκίνητό του.
• Είναι φανερό ότι η μετακίνηση των 1 με 2 περίπου τόνων ενός αυτοκινήτου για μόνο έναν άνθρωπο 50-100 κιλών βάρους καταναλώνει πολλαπλάσια ενέργεια.
• Το 86% των ερωτηθέντων χρησιμοποιεί σποραδικά ή καθόλου τα μέσα μαζικής μεταφοράς με το 59% να έχει απαντήσει «καθόλου».
• Η στάση αυτή αποτελεί ένα ηχηρό μήνυμα το οποίο πρέπει να ακούσουν οι πολίτες αλλά και η δημοτική αρχή σχετικά με την ανάγκη συχνότερης χρήσης των ΜΜΜ, την βελτίωσή τους αλλά και τη σωστή ενημέρωση του κοινού με σκοπό την αλλαγή συμπεριφοράς».
